
Çocukların Sağlıklı Beslenmesinin Önemi
Sağlığın korunabilmesi ve fiziksel aktivitelerin devamlılığının sağlanması için sağlıklı beslenmenin ayrı bir yeri vardır. Sağlıklı ve dengeli beslenmek özellikle çocuklarda daha büyük bir öneme sahiptir. Yapılan araştırmalara göre çocukluk döneminde sahip olunan yeme alışkanlıklarının yetişkin bir birey olduklarında da aynen devam ettiği şeklindedir. Çocukların sağlıklı beslenmesinin önemi en özet şekliyle iki şekilde açıklanabilir:
- Sağlıklı büyümeyi desteklemek
- Fiziksel, bilişsel ve sosyal olarak gelişimine katkıda bulunmak.
Büyüme süreci içerisinde yer alan çocukların yetişkinlere göre daha fazla enerjiye ihtiyaçları vardır. Yetişkinlere kıyasla çocukların günlük enerji ihtiyacı ortalama iki kat daha fazladır. Bu yüzden gün boyu devam eden fiziksel ve bilişsel özelliklerin sekteye uğramaması için düzenli ve sağlıklı bir şekilde beslenilmesi gerekir.
Çocukların Sağlıklı Beslenmesinin Önemi
Büyüme süreci daha tamamlanmamış çocuklarda vücudun ihtiyaçlarına yönelik beslenme zorunludur. Çocuklarda yeterli beslenmeden bahsedebilmek için gün içerisinde gerekli protein, karbonhidrat ve yağ gereksinimlerinin tamamlanmış olması önemlidir. Çocukların gelişmesine yardımcı olan; et, yumurta, yoğurt, peynir, yeşil sebze gibi gıdaların tüketilmesi gereklidir. Örneğin besin grupları içerisinde okul çağındaki bir çocuk günde 2-3 porsiyon proteine ihtiyaç duyarken 3-4 porsiyon da sağlıklı yağ ve karbonhidrata ihtiyaç duyar. İhtiyaç duyduğu bu besinleri gün içerisinde 3 ana ve ara öğünlerle tüketmesi en sağlıklı olanıdır. Sabah kahvaltısında yumurta ve sütle başlayan öğünler; öğlen hafif bir sebze yemeği ve akşam da protein olarak et tüketilmesiyle son bulabilir. Ara öğünlerde ise mevsime uygun meyveler ve sağlıklı atıştırmalıkların yenilmesi bir taraftan çocukları mutlu ederken diğer taraftan pek çok gelişim alanını destekler. Öte yandan günlük beslenme ihtiyacını tamamlayamamış çocuklarda çeşitli sağlık problemleri saptanabilir. Beslenme yetersizliğine bağlı olarak 3 yaş altı çocuklarda demir eksikliği gözlenebilir. Yine yanlış beslenme sonucu çocuklarda D vitamini eksikliği fazla görülür. Bu yüzden çocukların beslenme programları hazırlanırken şeker, asitli içecekler, işlenmiş gıdalar, boya içeren ambalajlı ürünler vb. yiyeceklerden uzak durulması gerekir. Bunların yerine ara ögünlerde meyvenin yanına,
- fındık,
- ceviz
- badem
- kaju
gibi kuruyemişlerin eklenmesi sağlıklı yağ kazanılması için önem arz eder.
Sağlıklı Beslenme Alışkanlığı Çocuklara Nasıl Kazandırılır?
Çocukların gelişmesine yardımcı olan besinler; günlük ve yeterli düzeyde alındığı takdirde yaşam boyu hayat kalitesini belirler. Çocukluk çağından itibaren düzenli ve sağlıklı beslenme ile tanışmış bireyler yaşamları boyunca aynı alışkanlıkları devam ettirme eğilimindedirler. Çocukların güçlü bir bağışıklık sistemine sahip olması ve hastalıklardan korunabilmesi sağlıklı beslenme yolundan geçer. Bunun için de sağlıklı beslenme alışkanlığının çocuklara kazandırılması çok önemlidir. Okul öncesi çağda ise güne enerjik başlamasının okul çağında ise derslerden verim alması için çocuklara kahvaltı alışkanlığının kazandırılması gerekir. Kahvaltıda tüketilen yumurta, süt ve bal güne zinde başlamak için iyi bir seçenektir. Süt ve yumurtayı direkt tüketmeyen çocuğa; bal ve meyve ile tatlandırılmış bir pancake iyi bir alternatif olabilir. Çocukların ilk olarak ailenin tüketiminden etkilendiği unutulmamalıdır. Bu yüzden alışkanlık kazandırılmak istenen çocuğa kendi yediğiniz sağlıklı besinleri sunmanız bu süreci kolaylaştırıcı etkenlerdendir. Günlük beslenme ihtiyaçlarına yönelik menüler hazırlanarak aile bireyleri bir arada yemek yemelidir. Yine çocukların sağlıksız atışırmalıklarına alternatif olarak ev yapımı tarhana cips, doğal meyve suları ve sağlıklı tatlı seçenekleri her daim hazır bulundurmak iyi bir seçenek olabilir. Çocukların porsiyonlarını günlük enerji ihtiyaçlarına göre güncellemeniz ve daha fazlasında ısrarcı olmamanız alışkanlığın kolay kazanılabilmesi için önemlidir. Yemek yapma sürecine dahil olan çocukların kendi hazırladıkları besinleri daha kolay tükettiği görülmüştür. Bunun için çocuğunuzla birlikte eğlenceli kesilmiş meyve tabakları hazırlayabilirsiniz.
Çocuklar için Sağlıklı Beslenme Önerileri
Sağlıklı beslenmeyi alışkanlık haline getirmiş çocuklarda dengeli büyüme gözlenir. Çocukların yaş grubuna göre ihtiyaç duydukları enerji miktarı da değişkenlik gösterir. Örneğin; 4-6 yaşındaki bir çocuk günlük ortalama 1400-1600 kcal ihtiyaç duyarken, 9-12 yaşlarındaki bir çocuk 1800-2000 kcal ihtiyaç duyar. Bu enerji ihtiyaçları için:
- Kırmızı et, tavuk ve balık tüketimi çok önemlidir.
- Demir, magnezyum ve B vitamini için beyaz ekmek yerine tahıllı çeşitlerinin yenmesi gerekir.
- Çocukların tatlı ihtiyaçlarını karşılamak için ise kuru meyvelerden komposto yapılabilir.
Her öğünde çeşitliliğin olması günlük listelerin hazırlanmasını da kolaylaştırır. Bu beslenme planındaki çeşitlilik çocuğun günlük enerji ihtiyacınızı tamamlayabilmek için önemlidir. Nohut, kuru fasulye, börülce, patates gibi karbonhidrat içeren besinler öğünlere dahil edilmelidir. Günde bir kase yoğurt tüketimi çocuğun ihtiyaç duyduğu protein alımına destek sağlar. Yoğurdun ev yapımı olması daha sağlıklıdır. Yine çocukların günlük su tüketme alışkanlıklarının da olması sağlıklı yaşam için gereklidir. Çocukların özellikle vücutta zor tutulmasına sebebiyet veren glikozlu, renkli şeker gibi atıştırmalıkların yerine hurma, kuru incir, kuru kayısı gibi meyveler sağlıklı enerji sağlar. Fast food gibi besinlerin evde sağlıklı şekilde alternatifleri yapılabilir. Tüm bu beslenme listelerini yaparken çok katı kurallar koymamakla birlikte ara sıra çocuklara kaçamak hakkı tanımak yeme konusunda strese girmemelerini destekler. Çocuklarınıza sağlıklı beslenme alışkanlıklarını kazandırmak ve zihinsel, fiziksel gelişimlerini desteklemek için saglikliadimlarprojesi.com blog sayfasını inceleyebilir sağlıklı beslenme ile ilgili birçok ipucu bulabilirsiniz.